Υπάρχει μία καλά εντυπωμένη εικόνα στο μυαλό όλων μας γύρω από τους ποιητές. Ή, μάλλον, γύρω από τον Αρχετυπικό Ποιητή. Έναν τύπο με ανακατωμένα μαλλιά και ατσούμπαλα ρούχα που περπατάει σκυφτός ή κοιτώντας τον ουρανό, και που ξαφνικά σταματά μες στη μέση του δρόμου βγάζοντας ένα μολύβι και μία κόλλα χαρτί από την τσέπη του γιατί τον επισκέφτηκε απρόσκλητη η Έμπνευση. Και όλοι μας βέβαια ξέρουμε, λίγο-πολύ, πως τέτοιοι ποιητές δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχει —ούτε υπήρξε— καν τέτοιος ποιητής, period. Η ποίηση απαιτεί πολλή, αφάνταστη δουλειά πίσω από την κλειστή πόρτα ενός γραφείου για να παραχθεί. Απαιτεί αφοσίωση, ιδρώτα, προσήλωση, μελέτη, ξενύχτι. Γράψιμο, σκίσιμο, επιμέλεια, απόρριψη, επανάληψη.
Ό,τι ακριβώς και η πεζογραφία.
Μόνο που η πεζογραφία, και δη η μεγάλη σε έκταση, το αντικείμενο δηλαδή που μας απασχολεί κυρίως σε αυτή τη σειρά σημειωμάτων — το μυθιστόρημα, λοιπόν, σε αντίθεση με τη δημιουργία μικρών ποιητικών συνθέσεων, απαιτεί όλα αυτά που είπαμε (και άλλα τόσα) σε ακόμη πιο σταθερή βάση. Ακόμη πιο οργανωμένα, σε βάθος χρόνου. Αν η κατασκευή ενός ποιήματος, μετά την αρχική του σύλληψη, σας ζητά να του αφιερωθείτε για κάποιον από τον χρόνο σας, το μυθιστόρημα ζητά από εσάς παράδοση άνευ όρων, και για πολύ καιρό.
Το γράψιμο, ξαναλέμε, είναι δουλειά. Και, όπως κάθε δουλειά, έχει τους κανόνες του, τους όρους του, τα ωράριά του, και τις δεσμεύσεις του.
Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό; Πολλά. Αλλά κυρίως ένα: να οργανωθούμε.
Έχουμε μιλήσει ξανά για την αναγκαιότητα της δημιουργίας ενός σχεδιαγράμματος: είναι το άλφα και το ωμέγα της συγγραφικής δουλειάς «μεγάλων αποστάσεων». Χωρίς αυτό, τίποτε από όσα κάνουμε δεν θα είναι «επαγγελματικά» φτιαγμένο. Το σχεδιάγραμμα είναι τόσο απαραίτητο στο μυθιστόρημα, όσο ο λεπτομερής σχεδιασμός ενός κτιρίου από τον αρχιτέκτονά του πριν ξεκινήσει καν η παραγγελία των υλικών για το χτίσιμό του.
Όμως το σχεδιάγραμμα από μόνο του —φυσικά— δεν αρκεί. Για αυτό και εμείς εδώ από το Bookoo θα σας προτείνουμε μερικούς ακόμη κανόνες, που καλό είναι να ακολουθείτε σταθερά, μέχρι να σας γίνουν βίωμα.
Πρώτα-πρώτα, πρέπει να βρείτε ποιες ώρες είστε πιο παραγωγικοί. Είναι το πρωί; Είναι το χάραμα; Το βράδυ; Δεν έχει σημασία: είναι οι δικές σας ώρες. Εκμεταλλευτείτε τες. Προσπαθείτε να γράφετε μόνο εκείνες τις ώρες. Κάντε το συνήθειά σας. Αν, πάλι, τις πιο παραγωγικές σας ώρες δουλεύετε κάπου αλλού, να θυμάστε το εξής: άπειροι συγγραφείς δούλευαν για το μεροκάματο, και πολλοί από αυτούς σε πολύ «χειρότερες» δουλειές από τη δική σας — αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να γράψουν τα βιβλία τους, και να γίνουν τα ινδάλματά σας.
Οπότε: εάν τις πιο παραγωγικές σας ώρες εργάζεστε, βρείτε ποιες είναι οι επόμενες πιο παραγωγικές ώρες σας, χωρίς να στενοχωριέστε που δεν μπορείτε να δουλεύετε το βιβλίο σας την ώρα που είστε στη… δουλειά. (Κανείς δεν το κάνει αυτό). Βρείτε άλλους τρόπους για να εξοικονομήσετε χρόνο: ξυπνάτε πιο νωρίς, για παράδειγμα. Είναι εύκολο, και είναι πάντα εξαιρετικά αποδοτικό. Ή, σταματήστε επιτέλους να είστε online όλο τον ελεύθερο χρόνο σας. Όσο είστε online, δεν είστε ελεύθερος: είστε απλώς online. Και, συνδεδεμένος στο ίντερνετ, δεν δούλεψε ποτέ κανείς. Πόσο δε μάλλον, ποτέ κανείς δεν δούλεψε το βιβλίο του σερφάροντας ταυτόχρονα στο διαδίκτυο.
Βρείτε χρόνο, και κρατήστε τον για τον εαυτό σας και για το βιβλίο σας αποκλειστικά. Και φροντίστε να είναι ο ίδιος κάθε ημέρα, και να μην αλλάζει ανάλογα με τις συνθήκες. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο βοηθάει αυτό, πόσο βοηθά να είναι ενταγμένο το γράψιμο στην καθημερινότητά σας.
Έπειτα: αφού βρείτε χρόνο, βρείτε και χώρο. Είναι ωραίες οι εικόνες των συγγραφέων που γράφουν βλέποντας τη θάλασσα ή ανακατώνουν τα χαρτιά τους στο καφενείο, ανάμεσα στους θαμώνες που συζητούν για την πολιτική ή το ποδόσφαιρο, και έχοντας δυο-τρεις αδέσποτες γάτες να τρίβονται στα πόδια τους. Αλλά δεν είναι η αλήθεια. Η αλήθεια προϋποθέτει, απαιτεί αν θέλετε, ένα γραφείο. Έναν περίκλειστο χώρο, προστατευμένο από κάθε περισπασμό. Είτε είστε ο χι συγγραφέας που μπαίνει στις λίστες των μπεστ-σέλερ, είτε κάποιος που θέλει να κάνει την πρώτη του αυτοέκδοση (και τα δύο είναι θαυμάσια), πρέπει να γράφετε απομονωμένοι, στον δικό σας, οικείο χώρο, πάνω σε ένα καλά τακτοποιημένο γραφείο, σε έναν καλά αεριζόμενο και καθαρό χώρο που θα σας ικανοποιεί απολύτως. Τα υπόλοιπα είναι ωραία για τη φαντασία, για να εντυπωσιάζονται οι εκτός τού χώρου ή για να τα βλέπουμε στον κινηματογράφο. Η πραγματικότητα όμως είναι πιο απλή — και πιο «πραγματική». Πάντα ήταν, και πάντα θα είναι.
Χρόνος λοιπόν. Και χώρος. Αλλά και συγκεκριμένη χρονική παραμονή σε αυτόν τον χώρο: ωράριο.
Το γράψιμο, και δεν θα κουραστούμε να το λέμε, είναι δουλειά. Όλες οι δουλειές γίνονται μέσα σε συγκεκριμένα διαστήματα και όχι στη χάση και στη φέξη ή για όσο «θέλουμε» ή για όσο «μπορούμε». Το γράψιμο απαιτεί από εμάς ωράριο. Θα είναι τρεις ώρες; Τέσσερις; Δύο, έστω; Ας είναι τόσο λοιπόν. Αλλά όχι λιγότερο. Και ούτε καν περισσότερο, εδώ που τα λέμε. Δεν χρειάζεται να είστε ιδιαίτερα αυστηροί πάνω σε αυτό το σημείο, αλλά ούτε και να παραδίνεστε στην «έμπνευση». Η δουλειά του πεζογράφου δεν εξαρτάται από τη στιγμή αλλά από το «τέντωμά» της — από τη διάρκειά της.
Χρόνος, χώρος, ωράριο. Και: όχι διακοπές. Μην παρεμβάλλετε διαλείμματα μίας, δύο ή περισσοτέρων ημερών στο γράψιμό σας. Η συγγραφή, σε αντίθεση με τις άλλες δουλειές, δεν έχει Σαββατοκύριακα, δεν ξέρει από τριήμερα, δεν θέλει να πάει διακοπές: ποτέ μην αφήνετε το βιβλίο σας στη μέση.
Να συνεχίσετε μέχρι το τέλος. Πάντα. Χωρίς εξαιρέσεις.
Για την ακρίβεια, να επιδιώκετε το αντίθετο: να βάζετε πάντα deadline στο γράψιμο ενός βιβλίου. Δεν είναι εύκολο αυτό. Αλλά είναι απαραίτητο. Δεν πρέπει να γράφετε ένα βιβλίο «για πάντα». Κανένα βιβλίο —πλην κάποιων— δεν χρειάζεται πάνω από μερικούς μήνες για να γραφτεί. Και μη μένετε στις εξαιρέσεις, σε αυτά τα «κάποια» που ξεφεύγουν από τον κανόνα. Δεν συνιστούν τον Συγγραφικό Κανόνα.
Ο Συγγραφικός Κανόνας είναι αυτός των πολλών — για αυτό και είναι κανόνας. Ακολουθήστε τον ευλαβικά, και προσπαθήστε να ξεχωρίσετε από τους πολλούς χάρη στην ποιότητα της δουλειάς σας — όχι χάρη των μεθόδων σας. Γράψτε το βιβλίο σας όπως πρέπει. Τιμήστε τον εαυτό σας, το κείμενό σας και τη δουλειά σας. Μην υποτιμάτε ποτέ το γράψιμό σας!
Και απολαύστε, μετά, τα αποτελέσματα, μαζί με τους αναγνώστες σας.
Το Bookoo σού προτείνει: οργάνωσε τον χρόνο και το χώρο σου!
Δες την ενότητα του Bookoo σχετικά με την επιμέλεια κειμένων
